Parodontitis is waarschijnlijk de meest voorkomende ziekte bij onze vleesetende huisdieren. Naar schatting zouden 85 % van alle honden en katten van meer dan drie jaar erdoor getroffen worden en een behandeling nodig hebben.
Het is een progressieve ziekte die in twee fasen verloopt. In een eerste fase is er alleen sprake van ontsteking: gingivitis of ontsteking van het tandvlees. Als deze ontsteking niet wordt behandeld, zal ze jammer genoeg in een gevorderd stadium leiden tot afbraak van het weefsel rondom de tand en dat is een onomkeerbaar proces; het is parodontopathie.
In de oorzakelijkheidsleer weet men dat het tandoppervlak normaal glad en droog is. Heel snel worden de tanden bedekt met een laagje glycoproteïnen, polypeptiden en speeksellipiden. Door deze acellulaire laag kunnen de in de mond aanwezige bacteriën zich gaan hechten. Dat vormt bacterieel tandplak. Dit fenomeen voltrekt zich zeer snel, aangezien 24u na de doorbraak van een tand, de volledige oppervlakte ervan is bedekt. Vervolgens kunnen andere bacteriën zich hechten aan de eerste. Tandplak wordt dikker, rijpt en verspreidt zich over de tandkroon, maar ook onder het tandvlees. 48 tot 72u na het begin van dit proces, zal bacterieel tandplak gaan mineraliseren vanuit de mineralen in het speeksel en in de voeding. Zo ontstaat tandsteen. Net zoals tandplak, lokaliseert tandsteen zich zowel boven als onder het tandvlees.
Tandsteen heeft een ruw oppervlak waaraan bijkomend tandplak zich gemakkelijk kan hechten en dat gaat ook mineraliseren en worden omgevormd tot tandsteen.
In tegenstelling tot wat vaak fout wordt gedacht, is het tandsteen zelf niet de oorzaak van parodontitis. Het zijn de bacteriën in tandplak die de ziekte veroorzaken.
De bacteriën die onder het tandvlees aanwezig zijn, gaan in een eerste fase ontsteking veroorzaken. Daarna gaan ze gifstoffen vrijgeven en de onderliggende weefsels aantasten. Deze verschillende processen samen zorgen voor de afbraak van het parodontale ligament en het kaakbot die de tanden in de kaak vasthouden.
Op een bepaald moment is er zoveel afbraak dat de tanden niet meer blijven vastzitten in de kaak. En zo is parodontitis de belangrijkste oorzaak van tandverlies bij onze vleesetende huisdieren.
Gingivitis is omkeerbaar, maar als de aandoening niet wordt gecontroleerd, leidt ze tot parodontitis waardoor steunweefsel en steunbot worden vernietigd. Deze fase van parodontitis is onomkeerbaar omdat het onmogelijk is het vernietigde oorspronkelijke alveolaire botweefsel en parodontale ligament terug te vinden ondanks alle parodontale zorgen die kunnen worden uitgevoerd.
Om deze onomkeerbare afbraak te vermijden, is het belangrijk regelmatig met uw gezelschapsdieren op tandcontrole te gaan bij de dierenarts en niet te vergeten de tanden te poetsen.
Dokter Pascale Dufour
Verantwoordelijk Dierenarts voor alle tandheelkundige raadplegingen en ingrepen bij de Universitaire dierenkliniek van Luik
en in een dierenartsenpraktijk in Eghezée, België