Degeneratieve hartklepaandoeningen zijn veel voorkomende en ernstige hartaandoeningen. Zoals de naam het aangeeft, wordt de ziekte veroorzaakt door een falen aan één of meerdere hartkleppen. 33 % van de honden van meer dan 10 jaar en 75 % van de honden van meer dan 16 jaar worden getroffen door een hartaandoening.
Het hart bestaat uit 4 compartimenten. De rechterkant van het hart ontvangt het ‘afgewerkte’ en zuurstofarme bloed uit het hele organisme en stuurt het naar de longen. De linkerkant van het hart ontvangt het helderrode en zuurstofrijke bloed uit de longen en pompt het naar de rest van het lichaam.
Een spierwand, septum genaamd, verdeelt het hart door midden in een linker en een rechter helft. Deze twee delen vormen twee aparte pompen. Elke helft heeft een bovenste kamer, atrium, en een onderste kamer, ventrikel. Deze 2 kamers staan met elkaar in verbinding via luiken, de hartkleppen.
De hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed in één richting stroomt en moeten goed afsluiten. Zo kan het bloed niet terugstromen als het hart samentrekt. De tricuspidalisklep ligt tussen het rechter atrium en het rechter ventrikel en de mitraalklep bevindt zich tussen het linker atrium en het linker ventrikel. Gelijksoortige kleppen bevinden zich daar waar de slagaders de ventrikels verlaten: de pulmonalisklep tussen het rechter ventrikel en de longslagader en de aortaklep tussen het linker ventrikel en de aorta.
Bij onze dieren is er over het algemeen een afwijking aan de mitraalklep. Soms kunnen verschillende kleppen een afwijking vertonen. De slecht werkende kleppen sluiten niet goed meer af en het bloed kan “terugstromen”. Dat heeft vele negatieve gevolgen voor de gezondheid van het hart.
Er ontstaat een opstopping in de bloedvaten boven het hart. In geval van een mitraalafwijking doet deze opstopping zich voor bij de longvaten en als de afwijking de tricuspidalisklep betreft, is dat bij de vena cava. Er treedt longoedeem op in geval van een slecht werkende mitraalklep en ascites of vochtophoping in de buik als de tricuspidalisklep slecht functioneert.
Deze «terugstroom» vermoeit het hart omdat een deel van het bloed niet in de juiste richting vloeit en het hart dus meer energie moet leveren om een constant bloedvolume door te sturen. Het veroorzaakt ook schade aan de hartoren en bovenliggende weefsels en zorgt voor veel oxidatieve stress.
Hoewel honden van kleine rassen vaker worden getroffen, kunnen alle rassen te maken krijgen met deze ziekte. Cavaliers King Charles zijn er bijzonder gevoelig voor en de symptomen treden vaak zeer vroeg op.
Als u één van deze symptomen vaststelt, maakt u best snel een afspraak bij de dierenarts. Jammer genoeg treden deze tekenen vaak laat op en is de ziekte dan al in een ver gevorderd stadium, en is het soms al te laat.
Hierbij geven we u een tip om lichte ademhalingsproblemen op te sporen die het teken kunnen zijn van een beginnend hartfalen: neem de ademhalingsfrequentie in rust. Terwijl uw hond slaapt, moet zijn ademhaling rustig, regelmatig en stabiel zijn. Als hij meer dan 30 keer ademhaalt in één minuut, hoewel hij geen inspanning heeft geleverd en het niet te warm is, is het aangeraden uw dierenarts te raadplegen.
De enige persoon die in een vroeg stadium een hartklepaandoening kan detecteren, is uw dierenarts. Daarom is het absoluut nodig jaarlijks een gezondheidscheck-up te laten doen, vooral als het dier al wat ouder is. Uw dierenarts kan bij het onderzoek hartruis, geluid dat wordt veroorzaakt door een lekkende hartklep, terwijl uw hond nog geen enkele ander symptoom vertoont. Onderzoeken met de stethoscoop zijn niet voldoende om een definitieve diagnose van een degeneratieve hartklepaandoening te kunnen stellen. Ter bevestiging moet er ook een echocardiografie worden uitgevoerd, een echografie van het hart, en een borst-scanning.
Dit hartonderzoek laat toe een prognose te geven over het verdere verloop van de aandoening en de meest geschikte behandeling te kiezen, zodat uw hond zo lang mogelijk in goede vorm kan blijven. Regelmatige opvolging is ten stelligste aangeraden, aangezien bepaalde gevallen zeer snel evolueren en andere niet. Jammer genoeg is het onmogelijk de toekomst te voorspellen, zelfs niet voor gespecialiseerde dierenartsen.
Vandaag weten we dat zelfs een hond die nog geen symptomen vertoont, nood kan hebben aan een behandeling omdat de schade eerst op het niveau van de cellen onherstelbaar evolueert en de vernietigende gevolgen ervan niet onmiddellijk worden opgemerkt. Een behandeling opstarten zonder het optreden van de symptomen af te wachten, kan uw hond tot twee jaar langer een normaal leven laten leiden, dus twijfel niet te lang!
Als uw hond overgewicht heeft, moet eerst worden gewerkt aan gewichtsverlies om de inspanningen van het hart te beperken. Uw hond moet voeding krijgen dat rijk is aan proteïnen van goede kwaliteit, aan antioxidanten en dat weinig zout bevat. Cardio Supp™ van Miloa, rijk aan antioxidanten, taurine, omega 3 en co-enzym Q10, vertraagt de snelheid waarmee de schade evolueert. Olijfboom, Sophora Japonica en granaatappel zijn uitstekende bondgenoten voor de gezondheid van het hart van uw gezelschapsdier.
Als het dier wel al symptomen vertoont, is er geen reden tot paniek want er bestaan specifieke geneesmiddelen. Sommige helpen het hart om beter samen te trekken, andere verminderen de weerstand tegen de bloeddoorstroom in de vaten, hypertensie of longoedeem.
Meestal evolueren deze aandoeningen zeer traag. Hoe vroeger de ziekte kan worden opgespoord, hoe meer kans uw dier heeft om nog lang te leven. Jammer genoeg kan zelfs een dier dat regelmatig wordt onderzocht en gestabiliseerd is, plotseling toch sterven. Daarom moeten ze goed worden opgevolgd en moet hun ademhalingsfrequentie in rust alle dagen worden gecontroleerd.
Dokter Maud Pivont
Algemeen dierenarts | CES Veterinaire oogheelkunde