Verschillende termen definiëren dezelfde ziekte: chronische inflammatoire darmziekte, IBD (Inflammatory Bowel Disease), chronische inflammatoire enteropathie.
De wand van de darm bestaat uit verschillende lagen. Een buitenste spierlaag mengt en transporteert voedsel doorheen het spijsverteringskanaal. Een binnenlaag die in contact staat met het voedsel, zorgt voor de opname van de voedingsstoffen. In geval van een inflammatoire darmziekte, stapelen cellen die betrokken zijn bij de ontsteking en de immuunrespons, zich abnormaal op in deze lagen. Dit verstoort het mengen en voortbewegen van de voeding en de opname ervan.
Alle delen van het spijsverteringskanaal kunnen door deze ziekte worden getroffen.
Verschillende soorten ontstekingscellen kunnen de darmwand binnendringen, maar de meest voorkomende zijn lymfocyten en plasmacellen. Men spreekt dan van lymfoplasmacytaire enteritis. In sommige gevallen verhindert de verdikking van de spijsverteringswand de opname van eiwitten. Er wordt dan een vermindering van de eiwitten in het bloed vastgesteld.
De meest gestelde hypothese om deze ziekte te verklaren is dat het spijsverteringskanaal een verkeerde en overmatige immuunrespons ontwikkelt als reactie op voedingsmiddelen, microbiële of genetische elementen die agressief zijn voor het lichaam.
Bepaalde rassen worden vaker getroffen zoals de Duitse herder, de Shar-Pei, terriërs en Siamese katten. De symptomen verschijnen het vaakst op volwassen leeftijd als de dieren gemiddeld 6 jaar oud zijn.
Het is niet abnormaal dat een hond of kat soms last heeft van braken of diarree, zolang dat inderdaad af en toe blijft. Wanneer katten zich wassen, slikken ze grote hoeveelheden haar in die haarballen vormen, en die moeten worden verwijderd. Honden hebben de vervelende neiging om dingen te eten die ze eigenlijk niet mogen inslikken, zoals bedorven resten in de compost en vuilnisbakken, uitwerpselen van andere dieren, stukken hout, steentjes of speelgoed bijvoorbeeld.
Als het braken en/of de diarree echter blijven duren of te vaak lijken op te treden, is het nodig een dierenarts te raadplegen. Bij chronische inflammatoire darmziekten maken de eigenaars over het algemeen melding van chronische diarree en/of braken, die kunnen samengaan met gewichtsverlies en wisselende eetlust.
Vele ziekten kunnen de hierboven vermelde symptomen veroorzaken. Het is daarom uiterst belangrijk systematisch tewerk te gaan en niets te verwaarlozen. Eerst wordt begonnen met het elimineren van andere potentiële ziekten die niet door de spijsvertering worden veroorzaakt, maar wel gelijkaardige symptomen kunnen geven (bijvoorbeeld hypoadrenocorticisme, chronische nierinsufficiëntie of exocriene pancreasinsufficiëntie).
Als vervolgens is vastgesteld dat het probleem afkomstig is van het spijsverteringskanaal, worden de andere darmziekten uitgesloten, die ook ontstekingen en infiltraties in de darmen kunnen veroorzaken zoals parasitisme, tumoren, verwonding door een vreemd lichaam, een bacteriële of virale superinfectie, enz. Daarom zijn een analyse van de ontlasting en een echografie van de buik absoluut noodzakelijk. De diagnose chronische inflammatoire darmziekte is meestal een diagnose door uitsluiting, wat betekent dat eerst alle andere hypothesen moeten worden geëlimineerd alvorens tot deze diagnose te komen.
Op de abdominale echografie is er vaak een verdikking van de darmwand. Om echter het type cellen te bepalen dat betrokken is bij de infiltratie (kankercellen of inflammatoire cellen: lymfocyten en plasmacellen, eosinofielen of neutrofielen), moeten biopsieën van de darmwand worden gedaan. Deze biopsieën worden uitgevoerd door endoscopie of door een operatie.
EIn functie van de reactie op de behandeling worden 3 typen chronische inflammatoire darmziekten onderscheiden.
De therapieën worden over het algemeen in deze volgorde getest, als het dier voldoende stabiel is. Een combinatie van de 3 behandelingen kan ook nodig zijn.
Het testen van deze verschillende therapieën duurt meerdere weken. Als het dier niet voldoende stabiel is, wordt daarom overwogen om sneller een immunomodulerende behandeling op te starten.
De prognose is zeer variabel en hangt af van de ernst van de ziekte. Voor patiënten die een immunomodulerende behandeling nodig hebben, gebeurt het vaak dat ze deze behandeling op lange termijn nodig hebben.
Dokter Emilie Vangrinsven
Diplomaat van European College of Veterinaire Interne Geneeskunde | PhD U-Liège
Assistente aan de Universiteit van Luik in de huisdierenkliniek | Auteur en coauteur van talrijke wetenschappelijke artikelen.
