Als we een « menselijke », vergelijking maken, kunnen we ons de volgende situatie voorstellen: een kind van vier komt je dag zeggen en springt in je armen, roept je naam en overstelpt je met kusjes. Dat is heel schattig. Maar beeld u zich nu eens in dat een volwassene hetzelfde zou doen. U zou dat zeker minder appreciëren.

In de mensenmaatschappij wordt bepaald gedrag toegelaten op jonge leeftijd, maar niet meer getolereerd als volwassene. Bij honden is dat precies hetzelfde. Met de leeftijd moet het gedrag geremd, gecontroleerd worden. Dat gebeurt echter niet bij HS-HA honden en daarom spreken we van een gebrek aan zelfcontrole of een remmingstekort. Het is een ontwikkelingsstoornis. Deze honden verliezen geen remming, maar hebben ze gewoon niet verworven.

Verschillende oorzaken worden aangehaald: een onervaren moeder, te grote worp, vroegtijdig spenen. Normaal leren de pups de bijt-remming van hun moeder omdat zij het spelen en bijten reguleert en corrigeert. Als de moeder dit niet kan doen omdat ze vóór 8 weken van haar pups wordt gescheiden, of omdat ze te jong is en er geen zin in heeft, omdat ze zelf HS-HA is, of omdat ze er geen tijd voor heeft omdat ze te veel pups heeft, dan wordt de zelfcontrole niet aangeleerd en bestaat er een risico op de ontwikkeling van een hypersensibilteits-hyperactiviteitssyndroom.

SYMPTOMEN

Het motief om een dierenarts te consulteren kan verschillen. Vaak gaat het om eigenaars die uitgeput zijn, het niet meer zien zitten, opgeven en hulp komen vragen aan hun dierenarts. In sommige gevallen zijn de eigenaars zich niet bewust van het ziekelijke karakter van het gedrag van hun hond. Ze zeggen dat de hond jong is gebleven in zijn hoofd of dat honden van dat ras altijd « zot doen ». Voor de dierenarts is deze situatie moeilijker omdat eerst het verkeerde beeld dat men van de hond heeft, moet worden gecorrigeerd alvorens een gedragstherapie te kunnen aanreiken.

Let wel op dat alle zotten honden geen HS-HA hebben. Ze hebben het wel als ze door hun gedrag geen normale sociale interacties kunnen hebben of niet in harmonie kunnen leven met hun familie of met andere honden.

HS-HA honden vernielen op een « explosieve » manier, alsof een cycloon door de kamer is geraasd. De hond verveelt zich en moet op iets kunnen bijten om zich te amuseren.

Al bijtend op verkenning gaan is normaal voor pups, maar ze begrijpen snel dat ze moeten stoppen met het eten van de poten van de zetel als ze worden gestraft, behalve in het geval van HS-HA. HS-HA honden zijn ook niet zindelijk. Dat komt omdat ze het niet goed aanleren, maar niet alleen. Ze gaan zo op in hun spel dat ze geen zin hebben om hun behoefte te gaan doen, denken dat het nog wel even kan wachten, zoals een klein kind fijn speelt en « vergeet » om op het potje te gaan, en dan is het te laat. Ze hebben geen tijd meer om te vragen om naar buiten te gaan en doen hun behoefte binnen.

Ze hebben ook enorme problemen om iets aan te leren, terwijl deze honden ironisch genoeg vaak intelligenter zijn dan gemiddelde honden. Hun permanent actieve hersenen hebben veel meer synaptische verbindingen gemaakt dan bij andere honden. Jammer genoeg kunnen ze zich niet concentreren. Ze luisteren op voorwaarde dat men de stem verheft om hun aandacht te trekken en ze kunnen geen orde onthouden. Een vlinder vliegt voorbij en de HS-HA hond gaat hem achterna.

HS-HA honden interageren voortdurend. Ze vragen constant om te spelen, te knuffelen, iets te dóen. Ze hebben onophoudelijk nood aan contact via de snoet en likken, nood om geaaid te worden en drukken hun kop onder de handen, nood aan contact via geluid en huilen bijvoorbeeld. Als de eigenaar niet reageert, krijgen ze snel een meer demonstratief gedrag. Ze gaan bijten, op de schoot springen, luid blaffen. Men moet constant met hen bezig zijn. HS-HA honden bijten hun eigenaars onophoudelijk. Ze kennen geen bijt-remming. Dat betekent dat ze niet hebben geleerd « hun tanden voor de maaltijden te bewaren ». Ze spelen wild en bijten.

Omdat ze ook niet in staat zijn met hun soortgenoten te communiceren, zijn ze brutaal en verlangen interactie. Deze honden worden vaak aangevallen door andere die weinig geduld hebben. Ze zijn verzot op spelen, maar het is voor hen onmogelijk om een volledige spelopdracht uit te voeren zoals het terugbrengen van een stok. Ze lopen, nemen de stok, maar brengen hem niet terug. Trekspelletjes moeten absoluut worden vermeden omdat die het zot doen en bijten nog gaan aanmoedigen.

Hyposomnie, polydipsie, dysorexie zijn andere symptomen die kunnen voorkomen bij dit syndroom.

Deze lijst is onvolledig. Soms zijn de klinische verschijnselen niet duidelijk en bij sommige honden kan een combinatie van verschillende gedragsproblemen zich voordoen zoals angstigheid. Omdat deze honden geen gezonde relatie kunnen onderhouden met hun eigenaar of met andere honden, worden ze vaak gestraft of mishandeld door hun geërgerde soortgenoten. HS-HA honden begrijpen niet waarom ze mishandeld worden en ontwikkelen een veralgemeende angstigheid die hun overdreven alertheid nog versterkt. Een andere aandoening die vaak in verband wordt gebracht met HS-HA is sociometrie. Vele eigenaars « geven het op » met deze honden die niets aangeleerd krijgen en laten ze uiteindelijk alles doen wat ze willen.

Als ze op consultatie komen bij de dierenarts, hebben ze hetzelfde gedrag:

In de wachtzaal zijn ze onmiddellijk herkenbaar. Ze kunnen niet stilzitten en willen constant met de andere honden spelen. Vaak stoten ze een bloempot om of vernielen de decoratie. Ze knabbelen op hun leiband als hun eigenaar erin slaagt om ze te doen liggen. Ze verkennen de ruimte tot in de kleinste details, een overdreven verkenning. Ze zitten overal met hun neus aan, zelfs tot in de vuilbak. Ze gaan op hun achterpoten staan om de balie of de werkbladen in de consultatieruimte te inspecteren. Eens ze helemaal zijn rond geweest, beginnen ze alles opnieuw van nul. Ze zijn constant in beweging. De hond is hyperactief of overbeweeglijk. Als ze uiteindelijk toch gaan liggen, schieten ze bij het minste geluid terug recht. De hond is hypersensitief of overgevoelig. Als ze voorbij iemand komen, zullen ze ofwel op die persoon springen, ofwel diens hand in hun mond nemen. Dat is het maken van mondcontact en het blijvende bijtgedrag na de leeftijd van 4 maanden.

BEHANDELING

Er moet zo snel mogelijk een gedragstherapie worden opgestart met een dierenarts-gedragstherapeut. Zen Supp™ (1 tablet per 5 kg) helpt deze honden om rustiger te worden. In sommige gevallen is het nodig medicatie toe te voegen.

Dokter Maud Pivont
Algemeen dierenarts | CES Veterinaire oogheelkunde