KENMERKEN

In 1999 omschreef de Wereldgezondheidsorganisatie psylliumzaad of psylliumzaadzemelen als «een laxerend middel dat zorgt voor het herstel of het behoud van een regelmatige transit bij chronische constipatie, dat helpt bij het behandelen van constipatie tijdens de zwangerschap, of bij aandoeningen zoals het prikkelbare darm syndroom of diverticulitis. Psyllium wordt ook aangeraden voor een zachtere ontlasting in geval van aambeien of bij een anorectale operatie».

Psyllium heeft talrijke heilzame eigenschappen voor de gezondheid.

EIGENSCHAPPEN

• Effecten op constipatie:

De slijmstoffen in psylliumzaad helpen bij het bestrijden van constipatie omdat ze het water in het verteerde voedsel vasthouden en zo de ontlasting zachter maken.

In een dubbelblinde gerandomiseerde proef bij 170 patiënten werd de doeltreffendheid van psyllium (5,1 g twee keer per dag) vergeleken met docusaatnatrium (100 mg twee keer per dag) bij de behandeling van chronische idiopathische constipatie. Uit de resultaten bleek dat psyllium doeltreffender werkte dan docusaatnatrium voor het verzachten van de ontlasting, en een betere globale laxerende werking had voor patiënten met chronische idiopathische constipatie (MCRORIE & al., 1998).

Het effect van psyllium (3,5 g 2x/dag) werd ook vergeleken met het effect van polyethyleenglycol (PEG) in een onderzoek dat werd uitgevoerd met 126 patiënten die leden aan chronische functionele constipatie. Na twee weken behandeling was het weekgemiddelde van het aantal stoelgangen gestegen van 1,18 in het begin naar 8,48 in de PEG groep en van 1,33 naar 5,71 in de psyllium groep. De behandeling zorgde voor een genormaliseerde ontlasting bij 87,3% van de patiënten in de PEG groep en bij 66,7% van de patiënten in de psyllium groep. Er werden geen beduidende verschillen vastgesteld wat betreft verbetering van winderigheid, buikpijn, krachtinspanning bij de ontlasting en pijn tussen de twee behandelingen (WANG & al., 2004).

Een ander onderzoek werd uitgevoerd bij 70 patiënten met constipatie om de doeltreffendheid te vergelijken van een behandeling op basis van een mengeling oplosbare/onoplosbare vezels of van psyllium 5g 2x/dag toegediend gedurende 4 weken. De mengeling van vezels en psyllium werken ongeveer even doeltreffend bij het verbeteren van constipatie en de levenskwaliteit (ERDOGAN & al., 2016).

• Prikkelbare darm syndroom:

Een gecontroleerde en gerandomiseerde proef werd uitgevoerd bij 275 patiënten met het prikkelbare darm syndroom om de doeltreffendheid te meten van de verhoging van het voedingsgehalte aan oplosbare vezels (psyllium) en onoplosbare vezels (zemelen). De patiënten werden behandeld gedurende 12 weken met 10 g psyllium of 10 g zemelen of 10 g placebo (rijstmeel). Na drie maanden behandeling zorgt psyllium voor een beduidende vermindering van de ernst van de symptomen van het prikkelbare darm syndroom. Zemelen daarentegen geven geen enkele relevante klinische verbetering en gaan bij sommige patiënten de symptomen zelfs verergeren (BIJKERK & al., 2009).

• Cholesterolverlagende werking:

Psyllium vermindert het LDL-gehalte van 9,2 naar 13 % na 6 tot 8 weken behandeling (ANDERSON & al., 1999 ; SIERRA & al., 2002). Dat komt omdat psyllium vetten kan vasthouden en zo verhindert dat ze in het bloed terechtkomen.

• Heilzame effecten voor diabetes type 2:

Psyllium vermindert de globale en postprandiale glycemie met respectievelijk 11 en 19,2 % na 8 weken inname (PASTORS & al., 1991 ; ANDERSON & al., 1999).

Een onderzoek werd uitgevoerd op 20 patiënten met diabetes type 2, die gedurende 6 weken psyllium kregen (14 g per dag). Na het eten van een test ontbijt vermindert de absorptie van glucose beduidend met 12,2 % in aanwezigheid van psyllium. Deze vermindering gaat gepaard met een vermindering van 5% van het insulinegehalte. Het gehalte geglycosyleerd hemoglobine in serum, een risicomarker voor complicaties bij diabetes op lange termijn, vermindert met 3,8 %. Het gehalte C-peptide in serum, dat aangeeft hoeveel insuline het organisme kan aanmaken, stijgt met 14,9 %. Bovendien vermindert de uitscheiding van glucose via de urine op 24u met 22,5 %. Psyllium verlaagt ook het totale cholesterolgehalte en het gehalte aan LDL, vermindering met respectievelijk 7,7 en 9,2%, en aan urinezuur (10%) (SIERRA & al., 2002).

Psyllium geeft een betere verzadiging en vermindert de glycemische index van de maaltijd. Bijgevolg kan het helpen om het lichaamsgewicht van obese kinderen en adolescenten onder controle te houden (MORENO & al., 2003).

Een enkelblind en gerandomiseerd onderzoek werd geleid om de postprandiale metabole en hormonale responsen te identificeren na verschillende soorten maaltijden (arm of rijk aan vezels die werden ingenomen door 16 vrijwilligers. Hieruit bleek dat een maaltijd rijk aan psylliumvezels (23 g) zorgt voor een verminderde concentratie in serum van glucose, insuline ghreline en YY-peptide (PYY), gemeten twee uren na de maaltijden, in vergelijking met andere soorten maaltijden. Bovendien wordt de secretie van PYY verlengd in vergelijking met de andere vezelarme maaltijden (KARHUNEN & al., 2010).

• Potentieel effect op het fecale microbioom:

Een onderzoek werd geleid bij 12 paarden die gedurende 7 dagen een supplement met psyllium kregen. De faecaliën werden verzameld gedurende een periode van 29 dagen, vóór, tijdens en na de behandeling. Analyses van het microbioom werden uitgevoerd via sequencing van 16S ribosomaal ARN. Het toedienen van psyllium heeft een heilzame werking omdat het de microbiële diversiteit verbetert (MIENALTOWSKI & al., 2020).

Voor darmen in topvorm, denk aan psyllium!