Lithothamnium of lithothamnium calcareum of corallioides, Phymatolithon calcareum is een rode alg die op zeebodems leeft, maar niet vastzit aan het zand. De alg maakt deel uit van de familie van de Hapalidiaceae en groeit voornamelijk in de Noordzee, het Kanaal en de Middellandse Zee.
De naam Lithothamnium komt van het Griekse litho, dat steen betekent, en thamnion, struikje. De alg ziet er inderdaad wat steenachtig uit en kan doen denken aan koraal.
Lithothamnium is bijzonder rijk aan calcium en magnesium. Naast deze twee bestanddelen bevat ze in verschillende mate meer dan 20 oligo-elementen waaronder ijzer, mangaan, borium, nikkel, koper, zink, molybdeen, selenium en strontium. Bijgevolg is het een globaal remineraliserend middel (ALMEIDA & al., 2022).
Bovendien zitten er in de kalkhoudende concreties meerdere vitaminen, plantenhormonen en aminozuren.
Lithothamnium heeft een ontstekingsremmende werking omdat het de activatie van de nucleaire factor κB remt, en dat vermindert de expressie van het gen cyclo-oxygenase-2 in de door lipopolysaccharide geactiveerde macrofagen (O’GORMAN & al., 2012b).
Uit Lithothamnium geïsoleerde gesulfateerde polysachariden, die op de huid worden aangebracht, vertonen ontstekingsremmende werkingen bij modellen in vitro en in vivo van huidontsteking bij mensen. Ze inhiberen inderdaad huiderytheem dat wordt veroorzaakt door irriterende stoffen in vivo. Bovendien inhiberen ze de migratie van de polymorfonucleaire leukocyten (PMN) en blokkeren ze gedeeltelijk de adhesie van de PMN aan de endotheelcellen in vitro. De ontstekingsremmende werking van deze polysachariden lijkt dus verband te houden met de inhibitie van de rekrutering van de circulerende immuuncellen naar de ontstekingshaarden (MATSUI & al., 2003).
Daarnaast vermindert Lithothamnium de door lipopolysacharide geïnduceerde secretie in vitro van de tumorale necrosefactor alfa en van interleukine-1 bèta in met gliacellen verrijkte primaire culturen van rattencortex (RYAN & al., 2011).
Daarnaast verlicht Lithothamnium de symptomen van artrose. Een voorlopig onderzoek met 22 patiënten suggereert inderdaad dat Lithothamnium de bewegingsvrijheid en de wandelafstand bij patiënten met knieartrose verhoogt en een gedeeltelijke stop van niet steroïde ontstekingsremmers mogelijk maakt na 12 weken behandeling (FRESTEDT & al., 2009).
Lithothamnium beperkt de groei en induceert differentiatie van menselijke carcinoomcellen in de colon in vitro. Het vermindert poliepen, hyperplasie in het colonslijmvlies en ontstekingshaarden in het maag-darmkanaal, die werden waargenomen bij histologische analyse (ASLAM & al., 2010).
De bestanddelen van Lithothamnium neutraliseren maagzuur en helpen het zuur-base-evenwicht in het organisme te behouden. Toegediend aan een dosis van 480 mg/kg, zorgt het voor een beschermende werking voor maagletsel (type 1 letsel) en een verhoging van de pH-waarde in de maag (ALMEIDA & al., 2012).
Zowel studies in vitro als in vivo toonden aan dat Lithothamnium de botdensiteit verhoogt (ASLAM & al., 2010 ; O’GORMAN & al., 2012).
Suppletie met Lithothamnium bevordert de osteogene reactie door verhoging van de alkalische fosfatase (AF) waarden en door mineralisatie. De combinatie van Lithothamnium en vitamine D3 verhoogt in hogere mate de AF en de mineralisatie, in vergelijking met Lithothamnium alleen (WIDAA & al., 2014).
In een onderzoek hebben de auteurs Lithothamnium gecombineerd met een collageenmatrix, die een geoptimaliseerde architectuur en samenstelling had voor botreparatie, met de bedoeling een natuurlijk botstimulerend bottransplantaat te creëren. Het toevoegen van Lithothamnium aan het collageen biomateriaal verbetert aanzienlijk de mineralisatie door de op deze drager gecultiveerde osteoblasten: het verhoogt de expressie van alkalische fosfatase, van osteopontine en van osteocalcine (BRENNAN & al., 2015).
Lithothamnium beschermt de structuur en de functie van de botten bij muizen die een vetrijk dieet krijgen, dat mineralisatie en botresistentie doet dalen (ASLAM & al., 2010).
