Citroeneucalyptus, ook wel Corymbia citriodora of Eucalyptus citriodora genoemd, is een grote boom die wel 50 meter hoog kan worden en behoort tot de familie van de Myrtaceae. De bladeren hebben een sterke citroengeur. De boom is afkomstig uit Australië en de bladeren ervan zijn één van de lievelingsmaaltijden van koala’s.
Vandaag groeit citroeneucalyptus rond de Middellandse Zee, in de Verenigde Staten, in Mexico, in Brazilië en in Chili. De Australische Aboriginals gebruikten het sap van de boom om wonden te helpen genezen.
In de fytotherapie wordt vaak gebruik gemaakt van essentiële olie van de bladeren omdat deze vele heilzame eigenschappen heeft voor het lichaam, waaronder een ontstekingsremmende, pijnstillende, antibacteriële en insectenwerende werking. De olie bevat met name terpenische aldehyden zoals citronellal, monoterpeenalcoholen zoals isopulegol en citronellol, terpenische esters, monoterpenen en sesquiterpenen (LEE & al., 2008 ; SINGH & al., 2012).
Deze bestanddelen zijn in verschillende verhoudingen aanwezig naargelang de soorten van eucalyptus. Essentiële olie van eucalyptusblad kan maar dan 70 % van 1,8-cineol bevatten (DHAKAD & al., 2018).
Essentiële olie van Eucalyptus citriodora vertoont een groot vermogen om vrije radicalen te vangen, gemeten aan de hand van het zuur 2,2′-azino-bis (3-ethylbenzothiazoline-6-sulfonzuur) (ABTS) en peroxyl (MIGUEL & al., 2018).
Uit een ander onderzoek bleek dat de olie een matige tot sterke antioxiderende werking heeft in verschillende testen betreffende het antioxiderende vermogen, waaronder testen over het ferri-reducerende antioxiderende vermogen, chelatie van ijzerionen, het vangen van waterstofperoxide, het vangen van de radicalen 2-difenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) en inhibitie van lipidenperoxidatie (SINGH & al., 2012).
Essentiële olie van Eucalyptus citriodora heeft een ontstekingsremmende werking. De olie remt inderdaad de expressie van pro-inflammatoire mediatoren zoals de tumornecrosefactor (TNF)-α, interleukine-6, geïnduceerde stikstofoxide synthase, stikstofoxide en cycloxygenase-2 in door lipopolysaccharide (LPS) gestimuleerde macrofagen (HO & al., 2020).
Bovendien vertoont de olie krachtige anti-inflammatoire en pijnstillende eigenschappen in vivo. Ze vermindert inderdaad door formaline geïnduceerd oedeem en door azijnzuur veroorzaakte buikkrampen bij ratten. Deze analgetische en antipyretische eigenschappen zijn gelijkaardig aan die van lysineacetylsalicylaat (GBENOU & al., 2013). De olie remt door carrageen en dextran geïnduceerd oedeem in rattenpoten, ze inhibeert door carrageen geïnduceerde migratie van neutrofielen in de peritoneale holtes en vermindert door carrageen en histamine geïnduceerde vasculaire permeabiliteit bij ratten (SILVA & al., 2003).
In een ander onderzoek werd aangetoond dat essentiële olie van Eucalyptus citriodora perifere en centrale pijnstillende effecten induceert in modellen van door azijnzuur geïnduceerd kronkelen bij muizen en van thermische stimulatie door hete platen bij ratten (SILVA & al., 2003).
Essentiële olie van Eucalyptus citriodora heeft antibacteriële eigenschappen. Ze heeft met name een remmende werking op twee antibioticaresistente stammen. (Staphylococcus aureus en Pseudomonas aeruginosa) die vaak verantwoordelijk zijn voor ziekenhuisinfecties (DE BILLERBECK, 2007).
Bovendien heeft de olie een schimmelwerende werking tegen Pyricularia (Magnaporthe) grisea, Aspergillus spp. en Colletotrichum musae. Ze remt de productie van sporen, de kieming en de groei van deze drie schimmelsoorten. In de chemische samenstelling van citroeneucalyptus zit citronellal en die is voor een deel verantwoordelijk voor deze anti-infectieuze werking (AGUIAR & al., 2014).
Bovendien vertonen essentiële olie van Eucalyptus citriodora en citronellal een anthelmintische werking op gastro-intestinale nematoden bij schapen. Ze remmen inderdaad de motiliteit van Haemonchus contortus 6 uren na blootstelling, waarbij ze met name interne ultrastructurele modificaties induceren bij deze parasiet. Ook zorgt de behandeling met essentiële olie van Eucalyptus citriodora voor een aanzienlijke vermindering met 69,5% van de hoeveelheid eitjes die via de ontlasting worden uitgescheiden (ARAÚJO-FILHO & al., 2019).
Tot slot heeft de olie in vitro een repulsieve werking tegen nimfen van Ixodes ricinus. Bij veldproeven in door teken geteisterde gebieden in Midden-Zweden vertoont de olie een werking die de eerste dag gelijkaardig is (89 %) aan die van dekens die werden behandeld met 19 % diethyl-methyl-benzamide (DEET), een krachtig insectenwerend middel (JAENSON & al., 2006).
Omdat citroeneucalyptus lekker eten is voor koala’s die er gek op zijn, begrijpt u nu waarom deze dieren nooit last hebben van vlooien, teken of ingewandwormen.
