Nootmuskaat, Myristica fragrans, is de pit van de vrucht van de muskaatboom, die behoort tot de familie van de Myristicaceae. Oorspronkelijk komt deze boom van de Molukken, een eilandenarchipel die deel uitmaakt van het huidige Indonesië. Hij kan tot 12 meter hoog worden en leeft gemakkelijk tot 100 jaar. Vandaag wordt nootmuskaat voornamelijk verbouwd in Guatemala, Indonesië en Indië.
Nootmuskaat wordt al heel lang gebruikt als kruid. Het is één van de ingrediënten in de samenstelling van verschillende aromatische mengelingen zoals curry’s, peperkoek of het recept van Coca-Cola. Nootmuskaat was erg gegeerd in de Middeleeuwen, het was één van de duurste kruiden in die periode. Het kruid werd ook al gebruikt door de Egyptenaren voor het balsemen van mummies.
Essentiële olie van nootmuskaat wordt verkregen door distillatie van de pit en wordt traditioneel gebruikt als pijnstillend middel, onder ander bij massages, als antiseptisch en antiparasitair middel en als verteringsbevorderend tonicum. De olie heeft een typische houtachtige, gekruide en zachte geur. De samenstelling ervan hangt sterk af van de oorsprong van de plant en van de omstandigheden waarin die werd verbouwd. De belangrijkste inhoudsstoffen zijn monoterpenen (60 à 70 %): terpineen, α-pineen, β-pineen en sabineen.
PIARU & al. wezen bij de DPPH-test op een sterke antioxiderende werking van essentiële olie van nootmuskaat. Dit effect werd bevestigd in 2012 door GUPTA en zijn team, toen deze dezelfde test gebruikten om de antioxiderende werking te onderzoeken van verschillende extracten van nootmuskaat. Naast de DPPH-test hebben ze het antioxiderende effect van nootmuskaat ook bevestigd met de linolzuur oxidatietest en de ijzerchelaat test. In de twee eerste testen vertoonde het acetonextract de beste werking, terwijl dat voor de laatste test het ethanolextract was. Deze studies werden opgevolgd door een bijkomende van PIARU & al. waarin opnieuw het antioxiderende potentieel van nootmuskaat werd bevestigd via de linolzuur oxidatietest (PIARU & al., 2011 ; GUPTA & al., 2012).
Essentiële olie van nootmuskaat kan zorgen voor het onderdrukken van de productie van reactieve zuurstofcomponenten (ROS) door aan oxidatieve stress onderworpen menselijke neutrofielen (MATULYTE & al., 2019).
De orale inname van essentiële olie van nootmuskaat vermindert in grote mate de op experimentele wijze geïnduceerde zwellingen op rattenpoten. De olie zorgt voor een beter effect dan dat van diclofenac, een niet-steroïdale ontstekingsremmer. Ook om de pijn te verlichten werkt de olie beter dan diclofenac. Tenslotte kan ze ook de expressie van de COX-2 inhiberen en het vrijkomen van de substantie P verminderen (ZHANG & al., 2016).
Nootmuskaat heeft ook een anti-inflammatoire werking omdat het de productie in vitro van de IL-6 door menselijke fibroblasten op aanzienlijke wijze kan verminderen (MATULYTE & al., 2019).
Deze sterke ontstekingsremmende en pijnstillende werkingen werden bevestigd door HA & al. in 2020 in Archives of Pharmacal Research.
Verschillende studies getuigen van de antibacteriële werking van nootmuskaat: ABOURASHED & al. konden deze werking zien tegen Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus en Shigella dysenteriae. GUPTA & al. hebben dan weer de antimicrobiële werking van verschillende extracten van nootmuskaat getest op Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Pseudomonas putida en Pseudomonas aeruginosa. Alle extracten werken doeltreffend op alle bacteriestammen. Het is het acetonextract dat het meest doeltreffend was op Staphylococcus aureus (GUPTA & al., 2012 ; MATULYTE & al., 2019).
In een onderzoek van 2019 remde pure essentiële olie van muskaatnoot de groei van Pasteurelle multocida (MATULYTE & al., 2019).
