Bergamot is de vrucht van de bergamotboom die behoort tot de familie van de Rutaceae. De onrijpe vrucht lijkt op een kleine groene sinaasappel, die een gele kleur krijgt bij het rijpen. Bergamot wordt vooral in Calabrië in Italië geteeld. In de gastronomie is de vrucht erg geliefd omdat het de gerechten met vis en schaaldieren van de grote chefs op subtiele wijze parfumeert en omdat het een unieke smaak geeft aan Earl Grey thee en aan de madeleines van Commercy. Het is ook het basisingrediënt voor eau de Cologne.
In de fytotherapie wordt de hele vrucht gebruikt, het sap, de schil en de essentiële olie uit de schil.
Essentiële olie bevat voornamelijk monoterpenen zoals linalylacetaat, limoneen, alfa-pineen, bèta-pineen en gamma-terpineen, en monoterpeenalcoholen zoals nerol, geraniol en linalool. Er is 100 kg verse bergamotschil nodig om 500 g olie te verkrijgen. Het sap van bergamot is bijzonder rijk aan polyfenolen (LAURO & al., 2015). Deze verschillende chemische bestanddelen zijn verantwoordelijk voor de weldoende biologische werkingen van bergamot voor het organisme (TUNDIS & al., 2012 ; RUSSO & al., 2014).
Het inhaleren van essentiële olie van bergamot heeft anxiolytische en kalmerende effecten. Het beperkt angstigheid bij ratten die gedragstesten doen met een verhoogd labyrint en met een plank met gaten, op een gelijkaardige manier als diazepam, en het vermindert het gehalte van corticosteron bij acute stress (SAIYUDTHONG & MARSDEN, 2011). Daarnaast vermindert het inhaleren van essentiële olie van bergamot depressief gedrag bij chronisch gestresseerde ratten die worden onderworpen aan de geforceerde zwemtest, op een zelfde manier als fluoxetine (SAIYUDTHONG & MEKSEEPRALARD, 2015).
Uit een onderzoek met 57 deelnemers in een behandelingscentrum voor mentale gezondheid in de Verenigde Staten bleek dat de blootstelling aan essentiële olie van bergamot gedurende 15 minuten, zorgt voor een verbetering van de positieve gevoelens (gemeten volgens de schaal van positief en negatief affect) van de deelnemers tegenover de controlegroep. De auteurs suggereren dat aromatherapie met essentiële olie van bergamot een doeltreffende ondersteunende behandeling kan zijn om de mentale gezondheid en het welzijn te verbeteren van geïnterneerde individuen (HAN & al., 2017).
Essentiële olie van bergamot wordt gebruikt om zijn pijnstillende effecten. Het beperkt chronische neuropathische pijn via modulatie van de gevoelige perceptie van pijn in verschillende dierenmodellen, zoals pijn door hitte of door carraghenine geïnduceerde ontsteking (LAURO & al., 2015). Daarnaast vermindert het de nociceptieve gedragsreactie die wordt veroorzaakt door een intraplantaire injectie met capsaïcine. Dit effect wordt via de opioïde receptoren bemiddeld (SAKURADA & al., 2011).
Essentiële olie van bergamot heeft een neurobeschermende werking bij experimentele cerebrale ischemie (BAGETTA & al., 2010). De olie zorgt inderdaad voor een aanzienlijke vermindering van de extensie van het infarct in alle delen van de hersenen en in het bijzonder in het mediale striatum en de motorische cortex. Het heeft geen invloed op de basisniveaus van aminozuren, maar vermindert aanzienlijk de efflux van exciterende aminozuren, vastgesteld na occlusie van de middelste hersenslagader in de frontopariëtale cortex (AMANTEA & al., 2009).
Essentiële olie van bergamot heeft een krachtige antioxiderende werking die werd geëvalueerd door de bleektest met β-caroteen (TUNDIS & al., 2012).
Essentiële olie van bergamot heeft een antitumorale werking. De olie heeft met name een cytotoxische en antiproliferatieve werking tegen menselijke SH-SY5Y neuroblastoma cellen via een mechanisme dat met apoptische en necrotische celdood is verbonden. Eén van de bioactieve moleculen die een rol speelt bij deze effecten is 5-geranyloxy-7-methoxycoumarine (NAVARRA & al., 2015).
Essentiële olie van bergamot remt de groei van verschillende bacteriën waaronder Listeria monocytogenes, Bacillus cereus, Escherichia coli O157 en Campylobacter jejuni. De olie lijkt in vitro intensiever te werken tegen Grampositieve dan tegen Gramnegatieve bacteriën. Ze heeft een krachtigere remmende werking dan essentiële oliën van citroen en zoete sinaasappel. Die werking kan onder andere worden verklaard door de concentratie aan linalool, een doeltreffende antibacteriële stof (FISHER & PHILLIPS, 2006). De olie heeft ook een schimmelwerende werking tegen een brede reeks schimmels waaronder Kluyveromyces fragilis, Rhodotorula rubra, Candida albicans, Hanseniaspora guilliermondii en Debaryomyces hansenii (KIRBASLAR & al., 2009).
Daarnaast is de olie in vitro ook werkzaam tegen een aantal veel voorkomende soorten dermatofyten zoals Trichophyton mentagrophytes, Trichophyton rubrum, Microsporum canis, Microsporum gypseum en Epidermophyton floccosum, wat suggereert dat de olie potentieel kan worden gebruikt voor de topische behandeling van dermatofytose (SANGUINETTI & al., 2007).
Dus wacht niet langer om deze weinig bekende citrusvrucht met zijn vele facetten en originele smaak te ontdekken!
