KENMERKEN

De biologische werkingen van boerenwormkruid worden in verband gebracht met de samenstelling van zijn essentiële oliën die sesquiterpeenlactonen, kamfer, α-thujone, β-thujone, borneol, chrysanthenon en 1,8-cineol bevatten, in verschillende verhoudingen naargelang het chemotype (COLLIN & al., 1993 ; MOCKUTE & JUDZENTIENE, 2004 ; ROHLOFF & al., 2004).

Boerenwormkruid wordt in de traditionele geneeskunde sinds vele jaren gebruikt als bloeddrukverlagend, krampstillend, anthelmintisch, insectenwerend en carminatief middel, alsook als stimulerend middel voor de ingewanden, algemeen tonicum, emmenagoog, antidiabeticum en diureticum (STEVOVIC & al., 2009).

EIGENSCHAPPEN

• Insecticide werking:

Afhankelijk van de dosis is boerenwormkruid een doeltreffend insectenwerend, insectendodend en mijtendodend middel (LAZAREVIC & al., 2021 ; MAGIEROWICZ & al., 2020). Het verstoort de ontwikkeling van larven (DEVRNJA & al., 2020). Het verhoogt oxidatieve stress in het organisme van insecten, interageert met hun suikermetabolisme en wijzigt de activiteit van 2 enzymen die zeer belangrijk zijn voor het functioneren van hun centrale zenuwstelsel: Acetylcholinesterase en Na⁺/K^+-ATPasi (CZERNIEWICZ & al., 2018). De insecten krijgen moeilijkheden om te bewegen en te zuigen, geraken verlamd en sterven.

• Ontstekingsremmende werking:

Boerenwormkruid heeft een anti-inflammatoire werking. Het vermindert met name ontstekingsoedeem aan het oor dat wordt geïnduceerd door 12-O-tetradecanoylforbol-13-acetaat bij muizen (SCHINELLA & al., 1998). Het zijn de flavonoïden die in de plant aanwezig zijn, die zorgen voor deze werking omdat ze de pro-inflammatoire mediatoren cyclo-oxygenase en 5-lipoxygenase in de leukocyten remmen (WILLIAMS & al., 1999). Parthenolide lijkt de meest krachtige werkstof te zijn (SCHINELLA & al., 1998).

Het bevordert wondheling op modellen van lineaire en ringvormige incisies op ratten en muizen. Het verhoogt de treksterkte met 26,1 % en de wondcontractie met 44,9 % in verhouding tot de controle (ÖZBILGIN & al., 2018).

• Antioxiderende werking:

Boerenwormkruid vertoont een krachtige antioxiderende werking die werd geëvalueerd via de test waarbij het DPPH-radicaal wordt gevangen en via de techniek van dosering van de reductiekracht. Deze antioxiderende werking hangt samen met het gehalte aan polyfenolen (IVANESCU, 2018) en houdt verband met verschillende antioxiderende verbindingen waaronder 3,5-O-dicaffeoylquinic zuur, axillarine en luteoline (JUAN-BADATURUGE & al., 2009).

• Antitumorale werking:

Boerenwormkruid heeft een antitumorale werking. Het veroorzaakt met nam een hoge cytotoxiciteit op de cellijnen van baarmoederhalskanker en nierkanker (IVANESCU, 2018).

• Antibacteriële en antimycotische eigenschappen:

Boerenwormkruid heeft een antibacteriële werking tegen zowel Grampositieve als Gramnegatieve bacteriën. Het is matig werkzaam tegen Staphylococus aureus, Bacillus subtilis, Escherichia Coli, en Pseudomonas aeruginosa. Het vertoont eveneens een antimycotische werking tegen Candida albicans, C. krusei, C. parapsilosis en C. tropicalis (HOLETZ & al., 2002 ; IVANESCU, 2018).

• Antivirale eigenschappen:

Boerenwormkruid en parthenolide, één van de sesquiterpeenlactonen, vertonen een antivirale werking tegen de herpessimplexvirussen HSV-1 en HSV-2 (ONOZATO & al., 2009) die in verband wordt gebracht met het 3,5-dicaffeoylquinic zuur en met axillarine (ALVAREZ & al., 2011). De antivirale werking wordt bewerkstelligd door inhibitie van replicatie: het blokkeert het binnendringen van het virus en het heeft een directe virucide werking op extracellulaire virionen.

Bovendien beperkt boerenwormkruid infectie door het griepvirus A H3N2 in vitro, waarschijnlijk door beïnvloeding van de cellulaire wegen die betrokken zijn bij de replicatiecyclus. Het vertoont eveneens een virucide en adsorptieremmende werking op CBV-1 (coxsackievirus B1), maar zonder remmende werking op de virusreplicatie (VILHELMOVA & al., 2020).