De grote kattenstaart of Lythrum salicaria is een plant uit de kattenstaartfamilie of Lythraceae. De plant is afkomstig uit Europa, Azië en Noord-Afrika en groeit op natte bodems. In de fytotherapie worden de gedroogde bloemtoppen gebruikt. Het kruid bestaat onder de vorm van moedertinctuur, gestandaardiseerd extract en vloeibaar extract.
De plant was reeds gekend in de Grieks-Romeinse tijd. Traditioneel wordt grote kattenstaart gebruikt bij de behandeling van diarree, darmontstekingen, hematurie, epistaxis, leucorree en dysmenorrhee.
Het bevat voornamelijk tannines, polyfenolen (ellagitaninnen C-glucosiden), anthocyanosides en flavonoïden (vitexine, orientine).
Volgens Dr Morel in zijn Handboek voor Fytotherapie, helpt salicaria tegen diarree en werkt het ontsmettend dankzij de gallische tannines. De plant is interessant om dysenterie te bestrijden. Deze zeer veilige plant kan ook worden gebruikt bij pasgeborenen.
Uit een ex vivo model waarbij geïsoleerde neutrofielen worden gebruikt afkomstig van menselijk perifeer bloed, blijkt dat salicaria een remmende werking heeft op de productie van IL-8, de activiteit van hyaluronidase, de expressie van CD 11b (integrine die zorgt voor de adhesie van neutrofielen aan het endotheel), het vrijkomen van elastase en de productie van ROS op een dosisafhankelijke manier, omdat het in dat geval krachtiger is dan het ascorbinezuur. Het zijn voornamelijk de in de plant aanwezige ellagitaninnen C-Glucosiden die deze effecten geven. Deze ontstekingsremmende krachten kunnen zeer interessant blijken in geval van darmontstekingen. (PIWOWARSKI & al, 2015).
In een studie van 2006 werd salicaria geëvalueerd voor zijn ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen in vivo. Verschillende extracten van Lytrhum salicaria werden geëvalueerd aan de hand van twee protocols die vaak worden gevolgd bij muizen om de doeltreffendheid van ontstekingsremmers te testen: uitgelokt oedeem op de achterpoten en buikcontracties geïnduceerd door p-benzoquinone. Eén van de extracten van Salicaria gaf een aanzienlijke vermindering van de zwelling vergeleken met de controle en een dosisafhankelijke remming van de pijn (TUNALIER & al, 2006).
Uit een experiment op muizen bleek dat Salicaria goed werkt tegen diarree in geval van diarree uitgelokt door ricinusolie. Salicaria verhoogt de absorptie van vloeistoffen en elektrolyten en vertraagt de darmtransit. Dit werd bevestigd door experimenten ex vivo op duodenums van ratten. De resultaten zijn vergelijkbaar met die van loperamide, maar zonder gevolgen voor de darmmotiliteit in tegenstelling tot bij loperamide (BRUN & al, 1998 ; PIWOWARSKI & al, 2015). Dat is een groot voordeel.
Uit een studie van 2013 die werd geleid door Manayi & al., bleek dat Salicaria een uitzonderlijke antioxiderende werking heeft, vergelijkbaar met die van vitamine E, die waarschijnlijk voortkomt door de hoge concentratie aan tanninen en flavonoïden.
Salicaria remt de vorming van superoxyde-anion en vermindert lipidenperoxidatie (COBAN & al, 2003). Dit effect op de lipidenperoxidatie is vergelijkbaar met die van BHT (Butylhydroxytolueen) en kan worden verklaard door het vermogen om vrije radicalen zoals DPPH te vangen. Zo wordt een oxidatieve kettingreactie verhinderd (TUNALIER & al, 2006).
Salicaria vermindert de groei in vitro van Escherichia coli, Staphylococcus aureus en Candida albicans (RAUHA & al, 2000).
Kattenstaart als krachtig kruid voor gezonde darmen!