Een co-enzym is het niet–eiwitdeel van een enzym, dat er wel mee verbonden is en absoluut nodig is voor de goede werking ervan. CoQ10 is een essentieel element voor de ademhalingsketen van de mitochondriën. Het speelt een belangrijke rol bij de energieproductie.
CoQ10 werd ontdekt in de Verenigde Staten in 1957. Het zijn echter de Japanners die er de therapeutische eigenschappen van aan het licht brachten. Sinds de jaren ’70 gebruiken zij het als erkende behandeling tegen congestieve hartinsufficiëntie. In Japan wordt CoQ10 verkregen door bieten te laten fermenteren met specifieke gistsoorten.
CoQ10 is aanwezig in celmembranen en vooral in de mitochondriën. Het is terug te vinden in het hele organisme en dat verklaart de naam ubichinon (ubique in het Latijn betekent «overal»). Het kan worden aangemaakt door het organisme en moet dus niet uit de voeding worden gehaald. In levende organismen wordt het gesynthetiseerd vanuit tyrosine, fenylalanine en acetyl-CoA met behulp van 7 vitamines (B2, B3, B5, B6, B9, B12 en C). CoQ10 komt veel voor in vlees, vooral in hart, en in mindere mate in vis (haring), groenten en granen. Het heeft een lage biologische beschikbaarheid. Om goed te worden opgenomen, moet CoQ10 zo veel mogelijk worden ingenomen met een vetrijke maaltijd zodat het zich kan binden aan de LDL en VLDL. Het vermogen om continu redoxreacties te ondergaan, maakt van CoQ10 een uitstekende antioxidant op het niveau van de membranen =”prod_ref”>(ACOSTA & al, 2016).
Vele aandoeningen worden in verband gebracht met een tekort aan CoQ10, zoals onder andere congestief hartfalen, cardiomyopathie, hypertensie, hyperthyroïdisme, depressie, pancreasfalen, fibromyalgie, mitochondriale myopathie, fatale neonatale multisystemisch aandoeningen, encefalopathie of nierziekten bij volwassenen, alsook het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Het is niet helemaal duidelijk of de lage gehaltes aan CoQ10 een gevolg of een oorzaak van de aandoening zijn (ACOSTA & al, 2016).
Suppletie met CoQ10 is des te zinvoller omdat dierenvoeding uit de handel, zelfs de voeding die bestemd is voor dieren met hartfalen, er geen bevat. CoQ10 beperkt hypertrofie aan het hart (HARKER-MURRAY & al, 2000).
Suppletie met CoQ10 en met selenium vermindert sterk het niveau van pro-BNP, C-reactief proteïne en van selectines (onstekingsmarkers). Er wordt ook een verbeterde hartfunctie waargenomen vanuit echografisch standpunt. Het sterfterisico vermindert met 53 % (MANTLE & HARGREAVES, 2019).
Uit een andere studie van MORTENSEN & al in 2014 blijkt dat individuen met een hartaandoening, die een laag CoQ10-gehalte hebben en die een supplement krijgen toegediend, hun sterfterisico zien dalen met 43 %.
Bovendien beperkt CoQ10 door zijn antioxiderende werking de productie van vrije radicalen, die vrijkomen bij het fenomeen van reperfusie, en beschermt het zo tegen celschade. Het verbetert de globale werking van het hart (SAGOLS & PRIYMENKO, 2010).
Uit een studie met 13 honden met een aandoening aan de mitralisklep en die 100 mg/hond krijgen, 2 keer per dag gedurende 28 dagen, blijkt dat er een verbetering is van de systolische functie met 10 % (verbetering van de ejectiefractie en van de verkortingsfractie) (TACHAMPA & al, 2018).
Uit een RCT metastudie uit 2007 van ROSENFELDT & al, op een groep van 120 patiënten, blijkt dat de systolische druk gemiddeld daalt met 16 mm Hg en de diastolische met 8, een beduidend verschil met de placebo, over een periode van 10 weken bij een dosis van 100 mg/dag.
Uremische toxines die worden geproduceerd bij chronische nierinsufficiëntie veroorzaken schade aan de mitochondriale ademhalingsketen, die zo meer vrije radicalen gaat produceren. Deze doen de oxidatieve stress toenemen en overweldigen de antioxiderende mechanismen in de cellen. Deze vrije radicalen kunnen ook ontstekingen veroorzaken. Deze drie fenomenen samen kunnen schadelijke gevolgen hebben voor weefsels, in het bijzonder voor weefsels die veel energie nodig hebben om te functioneren, zoals het hart en de nieren (HARGREAVES & al, 2019).
Individuen met chronische nierinsufficiëntie hebben een laag CoQ10-gehalte in het bloed. Uit een RCT studie op 97 patiënten met CNI, die 100 mg TID kregen gedurende 3 maanden, blijkt dat hun toestand verbetert. De concentratie aan creatinine verminderde zowel bij gedialyseerde als niet-gedialyseerde patiënten. Suppletie met CoQ10 kan zelfs zorgen voor het verminderen van het aantal patiënten dat dialyse nodig heeft (YEUNG & al, 2015 & SINGH & al, 2000 & 2003). CoQ10 zorgt ook voor verlaagde gehaltes aan superoxide-ion in de nieren (ISHIKAWA & al, 2011).
Bij oudere personen vermindert de capaciteit om CoQ10 te produceren. Suppletie met CoQ10 kan helpen om het antioxiderende systeem te verbeteren en met name het centraal zenuwstelsel te beschermen, dat erg gevoelig is voor oxidatie.
