Eucalyptusbomen zijn afkomstig uit Australië. Er bestaan meer dan 600 verschillende soorten waarvan de chemische samenstellingen variëren. Het zijn heel sterke bomen die behoren tot de familie van de Myrtaceae en zich gemakkelijk aanpassen aan verschillende omgevingen. Ze werden geïntroduceerd in subtropische gebieden in Azië en in het Middellandse Zeegebied. Het hout is van goede kwaliteit en omdat de bomen gronden droogleggen, helpen ze in de strijd tegen malaria. Ze werden ontdekt in de XVIIIde eeuw in Tasmanië.
De meest gekende soort is de Eucalyptus Globulus, die door de Aboriginals «koortsboom» wordt genoemd en door hen sinds duizenden jaren wordt gebruikt tegen koorts en tegen infecties. De commerciële productie op grotere schaal van essentiële olie van Eucalyptus begon in het midden van de XIXde in Australië.
Het zijn voornamelijk de bladeren die in de aromatherapie worden gebruikt vanwege hun talrijke heilzame eigenschappen voor de gezondheid. Ze bevatten verschillende molecules waaronder 1,8-Cineol of cineol (ook eucalyptol genaamd), tannines, flavonoïden en hars. Eucalyptus Globulus bevat voornamelijk eucalyptol en heel weinig α-terpineol en is meer irriterend dan Eucalyptus Radiata die meer α-terpineol, terpinen-1-ol-4 en linalool bevat.
Eucalyptus Globulus en Radiata bezitten zeer interessante eigenschappen voor de behandeling van aandoeningen aan het ademhalingsstelsel. Ze vertonen een antiseptische werking, ze zijn slijmoplossend en bevorderen het ophoesten van slijm in de ademhalingswegen. Bovendien stimuleren ze de mucineklieren van het bronchiale en spijsverteringsepitheel (FRANCHOMME & al., 1990). Ze hebben hoestbedarende en slijmoplossende eigenschappen (BOUKHATEM & al., 2017).
1,8-cineol vermindert exacerbaties bij patiënten met chronische obstructieve longziekte dankzij de slijmoplossende, bronchusverwijdende en ontstekingsremmende eigenschappen (WORTH & al., 2009). Uit een multicentrisch onderzoek met 247 patiënten die gedurende 6 maanden 200 mg cineol of een placebo kregen, bleek dat Eucalyptus de ademhalingsfunctie verbeterde bij astmapatiënten (WORTH & DETHLEFSEN, 2012).
Eucalyptus Globulus en Radiata hebben een remmende werking tegen talrijke Gramnegatieve bacteriën zoals Escherichia coli en Grampositieve zoals Staphylococcus aureus, met inbegrip van de meticilline-resistente Staphylococcus aureus (SADLON & LAMSON, 2010 ; BACHIR & al., 2012). Bovendien heeft Eucalyptus Globulus een sterk remmende werking op de vorming van biofilms door Proteus mirabilis op urinaire katheters (MATHUR & al., 2014).
Eucalyptus Globulus heeft een schimmelwerende werking tegen Trichophyton mentagrophytes, Microsporum gypsum en Candida spp (MUSYIMI & OGUR, 2008 ; NOUMI & al., 2011).
Eucalyptus Globulus heeft een antivirale werking, ook tegen de virussen herpes simplex type 1 (HSV-1) en Influenza in vitro (ASTANI & al., 2010 ; VIMALANATHAN & SELVARANI, 2014 ; MA & YAO, 2020).
Er werd onlangs aangetoond dat cineol zich efficiënt kan binden aan proteïnase COVID-19 via hydrofobe interacties, waterstofbindingen en ionische interacties. De auteurs van dit onderzoek hebben de hypothese opgesteld dat cineol een potentiële inhibitor is van infectie door het Coronavirus COVID 19. Bijkomende onderzoeken zijn echter noodzakelijk om het mogelijke medische gebruik van cineol te bestuderen (SHARMA & KAUR, 2020).
Bij patiënten met astma bronchiale en bij gezonde patiënten remt cineol die in eucalyptus zit en die wordt toegediend met een dosis van 200 mg 3 keer per dag, de productie van de pro-inflammatoire mediatoren leukotriënen B4 en prostaglandines E2, die door ex vivo gecultiveerde monocyten worden geproduceerd (JUERGENS & al., 1998). Het zijn voornamelijk de anti-inflammatoire eigenschappen van Eucalyptus Globulus die in de wetenschappelijke literatuur worden vermeld. Het vertoont een pijnstillende en anti-inflammatoire werking bij muizen en ratten. Het vermindert inderdaad ontstekingen op rattenpootjes die worden veroorzaakt door carrageen en dextraan. Het heeft centrale en perifere pijnstillende eigenschappen (SILVA & al., 2003) die in verband worden gebracht met de inhibitie van de productie van stikstofoxide en met de antiradicalaire werking in de in vitro gecultiveerde muis macrofagen (VIGO & al., 2004). Het vertoont ook een immunomodulerende werking. Het stimuleert met name op dosisafhankelijke wijze de fagocytose van humane macrofagen in vitro (SERAFINO & al., 2008). Cineol remt de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals de tumornecrosefactor α en interleukine 1β, die in vitro worden geproduceerd door de door lipopolysaccharide gestimuleerde lymfocyten en monocyten (JUERGENS & al., 2004).
Bij kippen die gevaccineerd zijn tegen de ziekte van Newcastle en tegen vogelgriep, stimuleert een mengeling van pepermunt en eucalyptusolie (MENTOFIN®) de aangeboren immuniteit en de humorale respons (AWAAD & al., 2010).
Eucalyptus Globulus heeft een krachtige antioxiderende werking die werd geëvalueerd aan de hand van de DPPH-test op vrije radicalen, de Trolox equivalent antioxidant capacity (TEAC) test, de hemoglobin ascorbate peroxidase activity (HAPX) test en de test van inhibitie van lipidenperoxidatie. Deze antioxiderende werking lijkt verband te houden met de concentratie van flavonoïden van Eucalyptus Globulus (DEZSI & al., 2015).